Polski podatek od dochodów z tytułu środków trwałych obejmuje hotele, centra konferencyjne i obiekty sportowe

Z dniem 1 stycznia 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych i fizycznych w zakresie tzw. podatku od nieruchomości komercyjnych. Następnie zmieniono nazwę podatku od dochodów z tytułu środków trwałych. Do 31 grudnia 2018 r. obejmował on wyłącznie właścicieli budynków handlowych i biurowych zlokalizowanych w Polsce. Grupa potencjalnych podatników została rozszerzona o właścicieli innych rodzajów budynków, które wchodzą w skład aktywów związanych z działalnością gospodarczą i zostały oddane do użytkowania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Z ostatnich orzeczeń podatkowych wynika, że podatek ten obejmuje również hotele, centra konferencyjne i obiekty sportowe.

Krótkie wprowadzenie

Podatek od dochodów z tytułu środków trwałych jest stosunkowo nowy, gdyż został wprowadzony do polskiego prawa 1 stycznia 2018 roku. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2019 r. podatek jest obliczany według stawki 0,035%. Jest on płatny do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który podatek został zapłacony. Podstawa opodatkowania jest sumą wartości początkowej wszystkich podlegających opodatkowaniu środków trwałych danego podatnika. Jest ona jednorazowo obniżana o kwotę 10 mln zł (ok. 2,5 mln euro).

W przypadku, gdy budynek został częściowo oddany do użytkowania, podstawa opodatkowania jest ustalana proporcjonalnie do udziału powierzchni użytkowej oddanej do użytkowania w całkowitej powierzchni użytkowej tego budynku. Jeżeli jednak całkowity udział powierzchni użytkowej budynku dopuszczonego do użytku nie przekracza 5 % całkowitej powierzchni użytkowej, nie ma potrzeby wliczania tego budynku do podstawy opodatkowania.

Podatnicy mogą odliczyć kwotę podatku od przychodów z budynków zapłaconych za dany miesiąc od zaliczki podatkowej, którą zobowiązani są obliczyć przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w Polsce. Może ona być również odliczona od końcowego rocznego rozliczenia podatkowego. Kwoty, które nie zostały odliczone, mogą być zwrócone na wniosek podatnika.

Stary podatek, nowi podatnicy... Najważniejszą zmianą obowiązującą od 1 stycznia 2019 r. jest rozszerzenie zakresu nieruchomości, których dotyczy podatek, a co za tym idzie również grupy potencjalnych podatników. Do 31 grudnia 2018 r. opodatkowaniu podlegały tylko powierzchnie handlowe i biurowe. Obecnie podatkiem objęte są wszystkie budynki, będące środkami trwałymi, które spełniają łącznie następujące kryteria: są własnością lub współwłasnością podatnika; zostały oddane do użytkowania w całości lub w części na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze; znajdują się w Polsce.

... oraz nowe zasady ustalania podstawy opodatkowania

Zgodnie z przepisami obowiązującymi przed 1 stycznia 2019 r. podatek był naliczany od dochodów osiąganych tylko przez budynek o wartości przekraczającej 10 mln zł. Gdyby podatnik posiadał wiele budynków, ale wartość początkowa żadnego z nich nie przekraczała 10 mln zł, obowiązek podatkowy nie powstałby w ogóle. Od 1 stycznia 2019 r. podstawą opodatkowania jest suma wszystkich środków trwałych podatnika podlegających opodatkowaniu, pomniejszona jednorazowo o kwotę 10 mln zł. W konsekwencji, jeśli środki trwałe podatnika są rozproszone w wielu budynkach, a wartość początkowa każdego z nich nie przekracza 10 mln zł, to i tak powstaje obowiązek podatkowy, jeśli łączna wartość wszystkich budynków podlegających opodatkowaniu przekracza 10 mln zł.

Organy podatkowe zawsze pro fisco

W ślad za tą niekorzystną dla właścicieli nieruchomości nowelizacją pojawiły się jeszcze mniej korzystne wyroki podatkowe. Okazuje się, że w opinii polskich władz podatkowych podatek obejmuje również hotele, centra konferencyjne i obiekty sportowe. Argumentowano, że usługa hotelowa powinna być traktowana jako podobna do najmu, ponieważ ma pewne wspólne cechy i w konsekwencji budynek wykorzystywany do świadczenia usług hotelowych powinien być objęty podatkiem od przychodów ze środków trwałych. Usługa, aby budynek został objęty podatkiem, powinna polegać przede wszystkim na wynajmowaniu komuś budynku na jakiś czas. Inne usługi (np. organizacja lub ułatwianie organizacji konferencji i warsztatów) powinny być traktowane, co do zasady, jako związane z wynajmem. Oznacza to, że hotele i centra konferencyjne, w których odbywają się konferencje i warsztaty, również podlegają podatkowi. Podobne argumenty zostały przywołane w kontekście obiektów sportowych.

Klauzula zapobiegająca unikaniu opodatkowania

W dniu 1 stycznia 2019 r. prawodawca wprowadził również klauzulę dotyczącą przeciwdziałania unikaniu zobowiązań podatkowych. Klauzula ta przewiduje, że przepisy o podatku od dochodów ze środków trwałych mają zastosowanie również wtedy, gdy podatnik przeniósł, bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, w całości lub w części własność lub współwłasność budynku lub oddał ten budynek do używania na podstawie umowy leasingu w celu uchylenia się od zapłaty podatku. Innymi słowy, klauzula przewiduje fikcję prawną, że dla celów obliczenia podatku przeniesienie nigdy nie miało miejsca.

Nie ma żadnego wyjścia.

Nowelizacja ustaw o podatku dochodowym pozostawia niewiele miejsca na unikanie podatku. Najnowsze orzeczenia podatkowe pokazują, że za każdym razem, gdy budynek - będący środkiem trwałym podatnika - jest oddawany do użytku przez osobę trzecią, podatnik powinien zostać zaalarmowany i zachować czujność. Podatek od przychodów ze środków trwałych jest prawdopodobnie należny...