Specyfika Karty Charakterystyki Niebezpiecznych Substancji Chemicznych

Karta Charakterystyki Substancji Chemicznych jest dokumentem, który cieszy się coraz większą popularnością. W dokumencie tym możemy znaleźć szereg ważnych informacji takich, jak choćby dane o zagrożeniach, do jakich może doprowadzić dana substancja lub mieszanina chemiczna oraz metody minimalizowania ryzyka podczas kontaktu z nią. Dzięki karcie mamy też szybki dostęp do wszystkich ważnych danych fizykochemicznych. Rozporządzenie 1907/2006/WE stanowi o tym, że karta jest podstawowym narzędziem gwarantującym przepływ informacji poświęconych zagrożeniom oraz zarządzaniu ryzykiem. To naturalny sposób komunikacji, w którym uczestniczy producent, dostawca oraz podmioty, które w dalszej kolejności będą korzystać z danej substancji lub mieszaniny. Oczywiście, wymagania, jakie znalazły się w rozporządzeniu są systematycznie modernizowane. Jest to nieuniknione ze względu na to, że przemysł ulega systematycznym przeobrażeniom.

Komu potrzebna jest Karta Charakterystyki?

W przypadku substancji niebezpiecznych Karta Charakterystyki jest tworzona przede wszystkim z myślą o tych jej użytkownikach, którzy prowadzą działalność zawodową. Umożliwia im stosowanie w miejscu pracy takich środków, które mogą zwiększyć bezpieczeństwo i poziom ochrony zdrowia tak człowieka, jak i środowiska. Rozporządzenie REACH informuje nas o tym, że karta taka powinna być dostarczana nieodpłatnie. Przyjmuje się, że może mieć ona zarówno formę papierową, jak i elektroniczną, a do tego powinna być przekazana nie później niż w dniu pierwszej dostawy konkretnej substancji i mieszaniny. Oczywiście, nie każdy produkt uważany jest za niebezpieczny i tu nie ma jednak miejsca na niedomówienia. Mianem takim określa się substancje i mieszaniny spełniające kryteria, zgodnie z którymi można je opisać jako stanowiące zagrożenie (kryteria te są zawarte w oddzielnym rozporządzeniu), a także te z nich, które znajdują się już na tak zwanej liście kandydackiej. Karta Charakterystyki powinna być też przygotowana wówczas, gdy substancja jest trwała, cechuje ją zdolność do bioakumulacji, a do tego jest toksyczna. Także w tym wypadku nie mamy do czynienia z pojęciami przypadkowymi, ale takimi, które zostały opisane w odpowiednich przepisach. W każdym wypadku należy też pamiętać, że dostawca ma obowiązek dostarczenia Karty Charakterystyki na żądanie odbiorcy nawet wtedy, gdy mieszanina nie spełnia wyżej wymienionych kryterium, zachodzi jednak ryzyko tego, że może ona stanowić zagrożenie. Dzieje się tak choćby wówczas, gdy jest ona oferowana w stężeniach wynoszących osobno 1 procent lub 0,2 procent wag, gdy występuje w postaci gazu i może stanowić zagrożenie czy to dla człowieka, czy to dla środowiska. Przepis odnosi się także do substancji występujących w mniejszym stężeniu (0.1 procent), jeśli wiemy, że mają one działanie uczulające. Znajduje też zastosowanie w przypadku tych rozwiązań, które są toksyczne i wykazują zdolność do bioakumulacji.

Karta Charakterystyki przeznaczona na polski rynek

Jeśli mamy do czynienia z substancjami i mieszaninami przeznaczonymi na polski rynek, powinniśmy pamiętać, że zarówno jej przygotowanie, jak i wystawienie powinno się odbywać w języku polskim. Nie ma też mowy o tym, aby zadania te były powierzone osobom przypadkowym. Przepisy wyraźnie informują, że obowiązek ten musi spoczywać na barkach osób kompetentnych, a wiec takich, które mogą się pochwalić odpowiednimi kwalifikacjami. Nie można też zapominać o tym, że wcale nie wystarczy, aby wspomniany dokument był zgodny z przepisami unijnymi. To bardzo ważne, konieczna jest jednak również jego zgodność z prawem obowiązującym w państwie, na terenie którego taka substancja lub preparat jest wprowadzana do obrotu. W praktyce oznacza to konieczność dostosowania niektórych parametrów do specyficznych norm typowych dla konkretnego państwa. Także terminologia, jaka może być zastosowana podczas opisywania zagrożeń nie jest przypadkowa i przeważnie mamy do czynienia z jej ścisłym zdefiniowaniem. Może się więc okazać, że nawet poprawne, dosłowne tłumaczenie nie będzie zgodne z wytycznymi. Jeśli mamy do czynienia z kartami substancji i preparatów, które mają być wprowadzane do obrotu na terenie RP, powinniśmy pamiętać, że każda z nich wymaga wcześniejszego złożenia do Biura do spraw Substancji i Preparatów Chemicznych.

Odpowiedzialność za przygotowanie Karty Charakterystyki

Odpowiedzialność za prawidłowe przygotowanie, a następnie również wprowadzenie do obrotu Karty Charakterystyki jest ściśle zdefiniowana i spoczywa na barkach producenta, jego przedstawiciela albo importera określonego produktu. Sama karta jest przy tym postrzegana jako podstawowy dokument informujący o właściwościach danej substancji chemicznej. To właśnie duże znaczenie, jakie się jej przypisuje, sprawia, że jest obowiązkowa, a jej opracowanie podlega tak ścisłemu obwarowaniu przepisami. Co ważne, jasne wytyczne nie są domeną Unii Europejskiej. Musimy się z nimi liczyć także handlując z krajami NAFTA oraz z szeregiem innych państw.